Phát triển dịch vụ logistics cho vận tải hàng hóa hàng không tại Việt Nam

Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn và tốc độ tăng trưởng đáng kể trong lĩnh vực logistics hàng không. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động này vẫn còn ở giai đoạn "tiềm năng" và thị phần chủ yếu nằm trong tay các hãng hàng không quốc tế. Để thúc đẩy sự phát triển đúng hướng và hiện đại hóa hoạt động logistics trong lĩnh vực vận tải hàng hóa hàng không, cần có chiến lược cụ thể, rõ ràng và sự quyết tâm cao để biến chiến lược đó thành hành động thực tế. 

Dưới đây, hãy cùng phân tích tình hình hiện tại của hoạt động logistics trong lĩnh vực vận tải hàng hóa hàng không và đề xuất một số giải pháp để thúc đẩy sự phát triển trong tương lai.

Thực trạng hoạt động logistics trong vận tải hàng hóa hàng không

Vận tải hàng hóa hàng không là hoạt động sử dụng máy bay để chuyển đổi và di chuyển hàng hóa từ một địa điểm này đến một địa điểm khác, đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn chặt chẽ của ngành hàng không. Quá trình này bao gồm sử dụng máy bay chuyên dụng hoặc khoang hàng trên các chuyến bay hành khách để vận chuyển hàng hóa. Dịch vụ logistics trong lĩnh vực này hướng đến việc cung cấp hàng loạt dịch vụ. Từ nhận hàng, vận chuyển, lưu trữ, đóng gói, làm thủ tục hải quan, quản lý tài liệu và giao hàng, cho đến tư vấn khách hàng và đóng gói sản phẩm.

Ban đầu, vận tải hàng hóa hàng không chủ yếu phục vụ cho mục tiêu quân sự. Tuy nhiên ngày nay đã phát triển rộng rãi nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển hành khách và hàng hóa. Nó cũng trở thành một lĩnh vực quan trọng đối với sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu. Chính phủ và các cơ quan chức năng đã nhận thức được tầm quan trọng của vận tải hàng hóa hàng không và dịch vụ logistics liên quan đến nó. Đã có nhiều văn bản và quy định được ban hành để thúc đẩy phát triển vận chuyển hàng hóa hàng không và cải thiện dịch vụ logistics, bao gồm:

• Quyết định số 236/QĐ-TTg, ngày 23/02/2018, chấp nhận sự cần thiết của việc điều chỉnh Quy hoạch phát triển giao thông vận tải hàng không. Quyết định này đề ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ mở 28 sân bay, trong đó có 15 sân bay nội địa và 13 sân bay quốc tế. Các sân bay quan trọng như Nội Bài, Đà Nẵng, Cam Ranh, Tân Sơn Nhất và Long Thành được xác định là cửa ngõ quốc tế quan trọng.
• Nghị định số 67/2020/NĐ-CP, ngày 16/6/2020 đã điều chỉnh và bổ sung một số quy định của Nghị định số 68/2016/NĐ-CP, ngày 01/7/2016 về điều kiện kinh doanh hàng miễn thuế, kho bãi, địa điểm làm thủ tục hải quan và các hoạt động liên quan. Những sửa đổi và bổ sung này đã tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy sự phát triển của ngành dịch vụ logistics nói chung và ngành dịch vụ logistics cho vận tải hàng hóa hàng không nói riêng.
• Quyết định số 283/QĐ-TTg, ngày 19/02/2020, liên quan đến Kế hoạch cơ cấu lại ngành dịch vụ đến năm 2020 và định hướng đến năm 2025, đã xác định mục tiêu quan trọng đối với ngành dịch vụ logistics và vận tải hàng hóa bằng đường hàng không. Hướng đến phát triển hạ tầng ngành hàng không, tăng đóng góp của dịch vụ logistics vào GDP, tăng tốc độ tăng trưởng của ngành, giảm chi phí logistics và cải thiện xếp hạng theo Chỉ số Hiệu quả Logistics (LPI) trên thế giới.

Theo Cục Hàng không Việt Nam, Việt Nam hiện đang tập trung chủ yếu vào các tuyến vận chuyển hàng không đến các thị trường chính như châu Á - Thái Bình Dương, EU và Bắc Mỹ. Đây là những khu vực quan trọng đối với xuất khẩu và nhập khẩu của Việt Nam, chiếm 25% tổng lượng hàng hóa được vận chuyển bằng đường hàng không. Các thị trường quan trọng nhất cho ngành hàng không Việt Nam bao gồm Trung Quốc, Hàn Quốc và Mỹ.

Các mặt hàng chủ lực được vận chuyển bằng đường hàng không là các sản phẩm điện thoại, linh kiện điện tử và thiết bị công nghệ cao, có giá trị và khối lượng lớn. Trong giai đoạn từ 2014 đến 2018, ngành vận tải hàng hóa hàng không của Việt Nam đã có sự tăng trưởng ấn tượng, với mức độ tăng trưởng trung bình khoảng 13,2%. Sự gia nhập của hãng hàng không Bamboo Airways vào năm 2019 đã đẩy tốc độ tăng trưởng năm đó lên cao hơn 3% so với năm 2018 và đã vận chuyển hơn 1,25 triệu tấn hàng hóa.

Năm 2020, tổng lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường hàng không tại Việt Nam đạt 1,4 triệu tấn, tăng 12% so với năm 2019. Với sự bùng nổ của thương mại điện tử, dự kiến sản lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường hàng không sẽ tiếp tục gia tăng. Các mặt hàng chủ lực như thủy sản, trái cây và động vật sống dự kiến sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không.

Mặc dù tiềm năng phát triển của ngành vận tải hàng hóa hàng không tại Việt Nam là rất lớn. Nhưng tình hình hiện tại cho thấy rằng Việt Nam vẫn chưa thể sở hữu một hãng hàng không chuyên chở hàng hóa. Thay vào đó, ngành vận tải hàng hóa hàng không tại Việt Nam vẫn tập trung chủ yếu vào việc khai thác bụng máy bay hành khách để vận chuyển hàng hóa. Điều này sẽ không mang lại hiệu quả lâu dài vì không thể chuyên chở hàng hóa ở quy mô lớn dưới khoang máy bay.

Hạn chế về cơ sở hạ tầng cũng đang ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành này. Hiện chỉ có sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất có nhà ga hàng hóa chuyên biệt, và cả hai đều đã khai thác hết công suất. Tìm kiếm thêm diện tích để mở rộng trở nên khó khăn. Tại các sân bay khác, sự thiếu hụt khu vực chuyên biệt cho xử lý hàng hóa còn nghiêm trọng, và không có trung tâm logistics hàng không đáng kể.

Một vấn đề quan trọng khác cần phải nhìn nhận đó là thiếu đội bay vận tải hàng hóa chuyên dụng, khiến phần lớn thị phần vận chuyển hàng hóa ở Việt Nam nằm trong tay các công ty nước ngoài. Sự đặc thù của ngành vận tải hàng hóa hàng không đòi hỏi nguồn nhân lực có kiến thức và kinh nghiệm đáng kể. Hiện nay, nguồn nhân lực đào tạo bài bản trong lĩnh vực này còn hiếm. Do đó, các doanh nghiệp phải tự đào tạo hoặc tìm kiếm các chuyên gia có trình độ và kinh nghiệm để tham gia vào hãng của họ.

Với những thách thức đặt ra, có thể thấy rằng, để phát triển và tối ưu hóa ngành vận tải hàng hóa hàng không tại Việt Nam cần đầu tư không chỉ vào hạ tầng mặt đất và đội bay mà còn phải tập trung đào tạo và phát triển nguồn nhân lực có liên quan, cùng với sự cải thiện chất lượng dịch vụ và quản lý.

6 giải pháp phát triển dịch vụ logistics trong vận tải hàng hóa hàng không 

Thứ nhất, cần liên tục và kiên quyết thực hiện Quyết định số 21/QĐ-TTg và Quyết định số 200/QĐ-TTg. Hai quyết định này đã đề ra kế hoạch và định hướng cho sự phát triển của ngành này trong giai đoạn tới: ban hành và bổ sung các văn bản pháp luật liên quan để tối ưu hóa quy trình hành chính và đảm bảo an toàn và an ninh hàng hóa.

Thứ hai, cần đầu tư và phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ và liên kết giữa các phương thức vận tải. Cần phải tập trung nâng cấp hạ tầng tại các sân bay và cảng hàng không. Đồng thời đầu tư vào các dự án kết nối giao thông đường không trong nước và quốc tế.

Thứ ba, phát triển mạng đường bay theo mô hình "Trục - Nan" với tần suất cao và tạo ưu thế cạnh tranh trong việc phát triển dịch vụ trung chuyển tại các trung tâm cửa ngõ quốc tế.

Thứ tư, ban hành các chính sách và cơ chế để huy động nguồn lực xã hội cho đầu tư vào hạ tầng giao thông và cơ sở hạ tầng cảng hàng không. Đồng thời hoàn thiện quy hoạch và xây dựng các trung tâm logistics trên toàn quốc để kết nối giao thông thuận tiện.

Thứ năm, cần phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa trong ngành hàng không thông qua các chương trình đào tạo đa dạng. 

Cuối cùng, xây dựng kế hoạch cụ thể để đảm bảo hoạt động bay đúng giờ và hiệu quả. Như vậy, phải kiểm soát kế hoạch khai thác của các hãng hàng không để phù hợp với hạ tầng và năng lực của họ.

Với các giải pháp này, nếu thực hiện đồng thời và hiệu quả chắc chắn sẽ đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành vận tải hàng hóa hàng không tại Việt Nam và giúp cải thiện hiệu suất và quy trình trong lĩnh vực logistics.

Source: https://sti.vista.gov.vn/tw/Lists/TaiLieuKHCN/Attachments/325638/CVv139S192021041.pdf

Quý khách có nhu cầu về dịch vụ Logistics Hàng Không, kho vận, vận tải hàng hóa, dịch vụ hải quan vui lòng liên hệ với ALS để được chuyên gia tư vấn sớm nhất.

𝐀𝐋𝐒 – 𝐓𝐡𝐞 𝐋𝐞𝐚𝐝𝐢𝐧𝐠 𝐨𝐟 𝐀𝐯𝐢𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐋𝐨𝐠𝐢𝐬𝐭𝐢𝐜𝐬  
Email: contact@als.com.vn
Hotline: 1900 3133
Website: https://als.com.vn/
Fanpage: https://www.facebook.com/als.com.vn

Chia sẻ bài viết này