Mỹ muốn "sản xuất tại quốc gia hữu hảo"

22.07.2022

Với vai trò mang tính chi phối chuỗi cung ứng toàn cầu cũng như các rủi ro chính trị có liên quan trực tiếp của Trung Quốc là lý do khiến cho Mỹ đang tìm kiếm những giải pháp cụ thể để giảm thiểu vấn đề lệ thuộc và ảnh hưởng từ Trung Quốc trong những tình huống đặc biệt nhạy cảm.

Trong chuyến thăm chính thức Hàn Quốc vào ngày 19/7, ông Janet Yellen – Bộ trưởng Tài chính Mỹ đã kêu gọi các doanh nghiệp xây dựng những chuỗi cung ứng linh hoạt với sự tham gia của những đối tác tin cậy để có thể giảm tải vấn đề lạm phát cũng như ngăn chặn các nước có ảnh hưởng loeens chuỗi cung ứng toàn cầu như Trung Quốc gây thiệt hại cho Mỹ và các nước đồng minh hiện nay.

Chiến lược mới

Bà Yellen đã có phát biểu chính thức tại Khu phức hợp nghiên cứu và phát triển của Tập đoàn LG ở Seoul khẳng định “Chúng ta không thể nào cho phép các nước đang chiếm ưu thế  như Trung Quốc sử dụng những vị thế có lợi về thị trường nguyên liệu thô, công nghệ cùng các sản phẩm đóng vai trò trọng tâm để gây nên sự gián đoạn về nền kinh tế của chúng ta hoặc tạo ra những đòn bẩy chính trị không mong muốn”

Trong khuôn khổ của chuyến công du châu Á lần đầu tiên kể từ khi nhậm chức, bà Yellen đã tham dự Hội nghị các Bộ trưởng Tài chính nhóm G20 được tổ chức tại Bali (Indonesia) và tới thăm Nhật Bản, Hàn Quốc. Tuy không trực tiếp đến thăm Trung Quốc nhưng bà Yellen đã có cuộc điện đàm với Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc vào đầu tháng 7 để trao đổi những vấn đề có liên quan.

Vào thời điểm hiện tại Trung Quốc đầu tư nguồn lực lớn để tìm kiếm những vị trí mang tính thống trị tại một số nền công nghệ tiên tiến bao gồm cả chất bán dẫn. Bà Yellen cũng cho rằng Bắc Kinh hiện đang sử dụng một loạt “hoạt động thương mại không công bằng” để có thể đạt được vị thế này.

Vì vậy, bà Yellen mong muốn kêu gọi các nước tham gia chiến lược mang tên "friend-shoring" (tức là: sản xuất ở các quốc gia hữu hảo) để giảm bớt những rủi ro không mong muốn. Chiến lược này cũng đang được kỳ vọng sẽ giảm bớt áp lực về lạm phát cũng như hỗ trợ giải quyết các vấn đề có liên quan đến chuỗi cung ứng.

Bà Yellen cũng cho biết chi tiết về vấn đề này: “Chiến lược này đem lại hiệu quả trực tiếp giúp các hộ gia đình ở Mỹ và Hàn Quốc có thể giảm bớt được sự tăng giá do những gián đoạn bắt nguồn từ chính những rủi ro về chính trị và kinh tế, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp của cả hai bên có thể dễ dàng tiếp cận được các nguyên liệu đầu vào và các sản phẩm mang tính trọng tâm từ thuốc, y tế, chất bán dẫn, pin xe điện, …”

Ai được lợi, ai chịu thiệt?

Trong vòng mấy năm qua, thế giới đã phải trải qua một sự cố gây gián đoạn thương mại lớn xuất phát từ nhiều nguyên nhân như tác động như chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, đại dịch COVID-19, cuộc xung đột giữa Nga – Ukraine, … Và để đưa ra những giải pháp khắc phục những điều này, quan chức Mỹ đã và đang thúc đẩy mạnh mẽ chiến lược “sản xuất tại các quốc gia hữu hảo” theo đề xuất của bà Janet Yellen.

Bộ trưởng Jenet Yellen cũng cho hay, Washington rất mong muốn có thể nhanh chóng chấm dứt “sự phụ thuộc quá mức” vào nguồn đất hiếm, pin năng lượng mặt trời cùng nhiều mặt hàng quan trọng khác đến từ Trung Quốc, hạn chế ảnh hưởng khi Bắc Ninh đang thực hiện chính sách cắt giảm nguồn cung ứng đã từng làm với các quốc gia khác.

Theo hãng tin Bloomberg nhận định hiện nay Indonesia, Malaysia, Việt Nam và các nước ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương sẽ có thể được hưởng lợi khi những dây chuyền sản xuất, việc làm và dòng đầu tư sẽ được đổ tới các nước này với con số khổng lồ bởi đây là những quốc gia đã được Mỹ và đồng minh xem là khu vực “đáng tin cậy”.

Việc tập trung đa dạng hóa các mức độ về mặt địa lý của những chuỗi cung ứng mang tính toàn cầu sẽ giúp các doanh nghiệp tối ưu khả năng chống chịu trước những cú sốc từ bên ngoài bao gồm: chiến tranh, nạn đói, chính trị bất ổn, đại dịch, … Trong khi đó, tại Trung Quốc sẽ phải chịu những thiệt hại trực tiếp khi mà các khoản đầu tư và việc làm sẽ chuyển sang các nước khác cùng khu vực.

Tuy nhiên, với những nước tham gia vào chiến lược "friend-shoring" cũng sẽ phải gánh chịu một số thiệt hại nhất định. Bởi lẽ việc chia tách này sẽ dẫn đến những cú sốc trực tiếp về nguồn cung ứng ngắn hạn và giá cả cao hơn, tăng trưởng kinh tế về dài hạn giảm nhẹ nhưng ổn định và bền vững hơn.

Theo một số nhà kinh tế học nhận định chiến lược "friend-shoring" cũng làm tổn hại đến sự tự do thương mại – vốn là một nền tảng giúp hàng hóa được dồi dào và có mức giá phải chăng trên toàn cầu. Giáo sư Colin Mackerras tại Đại học Griffith (Úc) nhận định, Mỹ nên hướng tới thúc đẩy hợp tác thay vì áp dụng chiến lược tăng cường quan hệ với nước này và loại trừ quan hệ với các nước khác.

Ông Mackerras đưa ra đề xuất "Một nhóm hợp lý là một nhóm tốt nhất nên gồm cả Trung Quốc chứ không nên loại trừ nước này. Đây là nền kinh tế hàng đầu châu Á. Chúng ta nên làm việc với nhau để giải quyết vấn đề chứ không phải cạnh tranh".

Trung Quốc “cần chuẩn bị tinh thần”

Ngày 19-7, tờ báo South China Morning Post đã dẫn dắt quan điểm của chính các nhà kinh tế hàng đầu Trung Quốc hiện nay, về dự báo kinh tế nước này rất có thể sẽ tụt lại sau Mỹ nhiều hơn nữa trong chính năm nay và điều này chính là lý do  Bắc Kinh "cần chuẩn bị tinh thần".

Giáo sư Lý Đạo Quỳ tại Đại học Thanh Hoa - cựu cố vấn của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc giải thích về sự chuẩn bị này đó là mặc dù tốc độ tăng trưởng hằng năm của Trung Quốc đều dự kiến tốt hơn Mỹ, nhưng khoảng cách về GDP (hiện tại là 5.000 tỷ USD) giữa Trung Quốc và Mỹ có thể sẽ tăng lên nhanh chóng do nhiều yếu tố có liên quan như lạm phát cao ở Mỹ cũng như đồng nhân tệ tại Trung Quốc ngày càng yếu hơn.

Nguồn: https://tuoitre.vn/my-muon-san-xuat-tai-quoc-gia-huu-hao-20220720082121274.htm

Các bài viết khác

Nhận hỗ trợ & tư vấn

Đặt lịch hẹn tư vấn cùng với chuyên gia của ALS