Tại Hội nghị Thượng đỉnh Hàng không Caspian, ông Marco Bloemen – Giám đốc điều hành Công ty tư vấn Aevean – đã nhấn mạnh rằng khối lượng hàng hóa hàng không đi Mỹ đã dịch chuyển đáng kể khỏi Trung Quốc trong chín tháng qua.
Các tuyến thương mại hàng không toàn cầu trong năm nay đã thay đổi nhanh chóng do tác động từ thuế quan của Mỹ và quyết định chấm dứt chính sách miễn trừ de minimis đối với hàng hóa từ Trung Quốc.
Một trong những biến động lớn nhất là sự sụt giảm mạnh về khối lượng thương mại điện tử từ Trung Quốc sang Mỹ sau khi chính sách miễn trừ de minimis chấm dứt vào tháng 5. Chỉ riêng trong tháng 7, nhập khẩu hàng hóa thương mại điện tử giá trị thấp từ Trung Quốc vào Mỹ bằng đường hàng không đã giảm khoảng 40% so với tháng 4.
Trong khi khối lượng vào Mỹ giảm mạnh, nhu cầu tại các thị trường khác lại tăng lên khi các nền tảng thương mại điện tử chuyển hướng sang những quốc gia khác. Khối lượng thương mại điện tử từ Trung Quốc sang châu Âu đã tăng từ 21% thị phần trong giai đoạn tháng 5–7 năm ngoái lên 27% trong năm nay. Ngược lại, Mỹ giảm từ 31% xuống 15%, trong khi các thị trường khác tăng từ 48% lên 57%.
Phần lớn sự dịch chuyển sang châu Âu tập trung vào hàng trung chuyển, với các điểm đến như Hungary và Bỉ tăng trưởng nhanh chóng. Ngoài ra, nhu cầu cũng gia tăng tại Trung Đông và Nam Mỹ.
Bên cạnh tác động của thuế quan, khối lượng hàng hóa từ Trung Quốc sang Mỹ trong giai đoạn tháng 4–7 đã giảm 19% so với cùng kỳ năm trước. Trái lại, các thị trường thay thế như Đài Loan và Việt Nam lại chứng kiến mức tăng trưởng mạnh.
Cụ thể, khối lượng từ Đài Loan tăng 119% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ xuất khẩu phần cứng máy tính và thiết bị mạng. Sự gia tăng này tương đương với khoảng 720 chuyến bay bổ sung bằng máy bay chở hàng thân rộng chỉ trong bốn tháng. Việt Nam cũng ghi nhận mức tăng 93%, dẫn đầu bởi mặt hàng máy tính xách tay và quần áo – tương đương thêm 610 chuyến bay hàng hóa. Đáng chú ý, Việt Nam đã vượt Trung Quốc để trở thành đối tác lớn nhất của Mỹ trong lĩnh vực nhập khẩu máy tính xách tay.
Trong khi đó, Ấn Độ đã vượt Trung Quốc để trở thành nhà xuất khẩu điện thoại thông minh lớn nhất vào Mỹ kể từ tháng 4. Các thị trường tăng trưởng nhanh khác có thể kể đến như Ý và Pháp, nơi doanh nghiệp đã nhập khẩu sớm các mặt hàng thời trang cao cấp trước khi thuế quan được áp dụng.
Sự dịch chuyển thương mại này cũng phản ánh rõ trong chiến lược triển khai năng lực vận tải hàng không. Công suất trên các tuyến từ châu Á đi châu Âu và Trung Đông đã tăng ở mức hai con số so với cùng kỳ năm trước, trong khi công suất xuyên Thái Bình Dương và xuyên Đại Tây Dương hầu như không thay đổi.
Tình trạng này góp phần gia tăng sự mất cân đối về sản lượng và lợi nhuận. Năm 2023, sản lượng vận tải từ châu Á sang châu Âu cao hơn 1,2 lần so với chiều ngược lại, với mức lợi nhuận cao hơn 1,6 lần. Đến năm 2025, sự chênh lệch sản lượng đã tăng lên 1,3 lần, nhưng lợi nhuận lại tăng vọt, hiện gấp khoảng 2,6 lần so với chiều về. Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở tuyến xuyên Thái Bình Dương.
Dù vậy, tổng sản lượng vận tải hàng không toàn cầu từ đầu năm đến nay vẫn tăng 5,2% so với cùng kỳ, nhờ hoạt động nhập khẩu sớm và nhu cầu thương mại điện tử tăng 18%.
Ông Bloemen đồng thời bày tỏ lo ngại – tương tự như cảnh báo của ông Martin Drew, đại diện Atlas Air – rằng thị trường có thể đối mặt với tình trạng thiếu hụt máy bay chở hàng thân rộng trong tương lai gần.
Kể từ năm 2019, tổng công suất vận tải hàng không hầu như không tăng trưởng. Nguyên nhân là công suất từ khoang bụng máy bay chở khách giảm 3% sau đại dịch, trong khi công suất từ máy bay chở hàng chỉ tăng 3%. Tình hình càng khó khăn khi số lượng bàn giao máy bay mới giảm mạnh sau Covid-19.
Cụ thể, năm 2019 có 343 máy bay thân rộng chở khách và 55 máy bay chở hàng được bàn giao. Năm ngoái, con số này giảm xuống còn 139 và 29. Riêng nửa đầu năm nay chỉ có 68 máy bay chở khách thân rộng và 27 máy bay chở hàng được bàn giao.
“Trong những năm tới, chúng ta chắc chắn sẽ chứng kiến tình trạng thiếu hụt công suất vận tải hàng hóa hàng không,” ông Bloemen kết luận.
Source: https://www.aircargonews.net/supply-chains/air-cargo-flows-continue-to-shift/1080679.article
𝐀𝐋𝐒 – 𝐓𝐡𝐞 𝐋𝐞𝐚𝐝𝐢𝐧𝐠 𝐨𝐟 𝐀𝐯𝐢𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐋𝐨𝐠𝐢𝐬𝐭𝐢𝐜𝐬