Trong nhiều thập kỷ, mô hình Just-in-time (JIT) đã thống trị sản xuất và logistics, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí bằng cách giảm thiểu hàng tồn kho và chi phí lưu trữ. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19, khủng hoảng địa chính trị và sự biến động của chuỗi cung ứng toàn cầu đã phơi bày điểm yếu cốt tử của JIT: thiếu khả năng dự phòng.
Tại phiên thảo luận "Nâng cao năng lực thích ứng và chống chịu của chuỗi cung ứng" ở FIATA World Congress 2025, ông Peter Lim, Phó Chủ tịch Hiệp hội Logistics Singapore, đã chia sẻ chiến lược then chốt của quốc gia này: áp dụng Just-in-case logistics (JIC).
Case study từ Quốc đảo Sư tử
Chiến lược JIC của Singapore dựa trên ba trụ cột chính: hạ tầng, nhân lực và công nghệ số. Đặc biệt, việc triển khai JIC trong chuỗi lạnh (cold chain) là một minh chứng rõ ràng. Bằng cách duy trì một lượng hàng tồn kho chiến lược, Singapore đã thành công trong việc bảo đảm an ninh lương thực cho quốc đảo ngay cả trong giai đoạn khủng hoảng chuỗi cung ứng.
Trong khi JIT tập trung vào tối ưu hóa dòng chảy hàng hóa để đạt hiệu suất chi phí, JIC lại tập trung vào việc xây dựng các kho đệm (buffers) và lộ trình dự phòng để đảm bảo khả năng vận hành liên tục. Điều này đòi hỏi đầu tư đáng kể vào:
Tác động đến Chuỗi Cung ứng Toàn cầu
Ông Mike Reid (Central Retail Vietnam) cũng gián tiếp ủng hộ triết lý này bằng cách nhấn mạnh việc chuyển sang mô hình hợp tác dài hạn với nhà cung cấp, thay vì chỉ tối ưu giá. Sự hợp tác bền vững này tạo ra một lớp đệm tin cậy, một hình thức của JIC về mặt quan hệ đối tác, giúp giảm thiểu rủi ro gián đoạn nguồn cung.
Ứng biến của các Hãng vận chuyển
Theo ông Ahmet Kürşat Baltaci, Turkish Cargo duy trì năng lực dự phòng mạnh mẽ nhờ vào: duy trì mạng lưới hoạt động rộng lớn tại 135 quốc gia, tăng cường liên kết đối tác với các hãng vận chuyển khác nhằm tạo ra mạng lưới dự phòng toàn cầu (global backup capacity), đây là một yếu tố quan trọng trong mô hình Just-in-case.
Các diễn giả tại FWC 2025 thống nhất rằng, mặc dù JIC có thể làm tăng chi phí lưu kho ban đầu, lợi ích lâu dài là khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng. Khả năng phục hồi này giúp giảm thiểu thiệt hại tài chính và uy tín khi đối diện với các sự kiện bất khả kháng.
Kết luận
Mô hình JIC không chỉ là giải pháp tình thế mà là một trụ cột chiến lược mới. Nó cho thấy logistics không chỉ là vấn đề vận hành, mà còn là vấn đề an ninh kinh tế. Trong tương lai, các doanh nghiệp sẽ tìm kiếm sự cân bằng giữa hiệu quả chi phí của JIT và sức mạnh dự phòng của JIC để xây dựng chuỗi cung ứng thực sự xanh hơn, số hóa hơn và chống chịu tốt hơn trước mọi biến động.
Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có tổng vốn đầu tư 196.378 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn 2 khoảng 55.142 tỷ đồng,...
Mặc dù lượng hàng từ Ấn Độ giảm mạnh do kỳ nghỉ lễ Diwali, mức giá giao ngay (spot rates) trung bình toàn cầu đã tăng vọt trong tuần cuối cùng của tháng 10. Nguyên nhân là...
Lufthansa Cargo, Etihad Cargo, Korean Air, Cargojet đang triển khai kế hoạch phát triển của họ nhanh hơn bao giờ hết
Được định giá 94,5 tỷ USD vào năm 2025, thị trường được dự kiến sẽ đạt 243,8 tỷ USD vào năm 2035, đánh dấu Tốc độ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) là 9,9%
Dù chưa phải là một thỏa thuận toàn diện, các kết quả đã đánh dấu một sự thay đổi về giọng điệu và là sự khởi đầu của cái mà Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent mô tả là...
Sự tăng trưởng hàng hóa hàng không ở Đông Nam Á vẫn sẽ diễn ra bất chấp những thay đổi chuỗi cung ứng được thấy trong cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung gần đây.
Giá cước vận tải hàng không trên tuyến Trung Quốc – Mỹ đã bất ngờ tăng mạnh 10% trong hai tuần cuối tháng 10/2025, đạt mức $5.64/kg theo Freightos Air Index – mức cao nhất...
Ngày 27/10/2025, Việt Nam và Nga công bố kế hoạch phát triển dự án đường sắt nối liền hai quốc gia, đi qua biên giới Trung Quốc và Mông Cổ, mở rộng tiềm năng kết nối kinh...
Tới năm 2025, Thị trường vận tải hàng không (Air Cargo) tiếp tục khẳng định vai trò chiến lược, khi chuyên chở hơn 30% tổng giá trị (Value) thương mại toàn cầu, mặc dù khối...
ALS